Pierwszym warunkiem do spełnienia jest posiadanie odpowiedniego miejsca do prowadzenia hodowli. Na względzie trzeba mieć dostęp do pastwisk, czy zaplecza “owczarni” przeznaczonej do hodowli owiec.
Dla początkujących decyzja o prowadzeniu hodowli owiec nie będzie taka łatwa. Na wstępie należy zasięgnąć informacji na temat ras owiec, wymagań, żywienia oraz zapotrzebowania.
Rasa zwierzęcia jest kluczem do odniesienia sukcesu w hodowli. Ważne jest również określenie w jakim celu będziemy prowadzić daną hodowlę: na mięso, wełnę, a może mleko?
Czy warto prowadzić hodowlę owiec?
Jest to jedna z tych hodowli co wymaga wiele poświęcenia, zaangażowania oraz niewielkich nakładów finansowych. Ma również ona swoje zalety, które korzystnie wpływają na prowadzenie hodowli.
- Produkcja surowców
- mięso – baranina oraz jagnięcina, jedne z mięs o wysokiej wartości odżywczej, delikatne o wyjątkowych walorach smakowych;
- mleko – mleko pochodzenia owczego jest treściwsze i bogatsze w białka oraz tłuszcze, w porównaniu z mlekiem krowim. Idealnie sprawdzi się w produkcji serów, takich jak: feta, bryndza oraz oscypki.
- wełna – nie jest już tak popularna jak w ubiegłych latach, jednak nadal odnajduje się w produkcji tekstyliów;
- skóra – wykorzystywana przy produkcji odzieży i obuwia, szczególnie skóry jagnięce.
- Niskie nakłady finansowe
Jeśli udostępnimy zwierzynie pastwiska, gdzie będą mogły żywić się trawą i ziołami, na pewno zaoszczędzimy w okresie wiosenno-letnim kosztów żywienia. Są łatwe w utrzymaniu, a fakt, że mogą żywić się trawą zmienia hodowlę na bardziej ekonomiczną w porównaniu z innych hodowlami zwierząt gospodarczych.
- Wpływ na środowisko
Owce są ważnym elementem w środowisku. Ich wypas na pastwiskach przywraca równowagę ekologiczną, wpływają na krajobraz wspomagając regeneracji traw, co wpływa korzystnie na bioróżnorodność.
- Wpływ hodowli owiec na tradycje
W wielu rejonach Polski prowadzenie hodowli owiec ma wpływ na kulturę, chociażby ze względu na produkcję serów, takich jak: oscypki. Dzięki temu pewne rejony, nie tylko podtrzymują tradycję, ale również przyciągają turystów skuszonych wyrobami.
Rasy owiec w Polsce
Wyróżniamy kilka najpopularniejszych ras hodowlanych. Różnią się one wielkością, wydajnością mleczną, jakością wełny, czy nawet jakością mięsa. Hodowcy, więc wybierają takie rasy, które najbardziej spełniają warunki ich produkcji. Poniżej kilka ras:
- czarnogłówka (owca górska) – jest to rasa typowa dla rejonów górskich. Wyróżnia się dobrą odpornością na klimat, warunki pogodowe oraz wysoką wydajnością mleczną;
- owca nizinno-karkonowska (owca polska) – jest to rasa o dobrej jakości mięsa oraz wełny. Decydują się na nią hodowcy produkcji mięsnej;
- merimas – jedna z najpopularniejszych ras na świecie, która charakteryzuje się wysoką jakością wełny. Nie jest ona tak popularna jak w Australii;
- owca kameruńska – rasa, która ma niewielkie zapotrzebowania żywnościowe oraz charakteryzuje się wysoką odpornością na różnego rodzaju choroby. Hodowcy decydują się na wybór tej rasy, ponieważ nie obrastają wełną, nie powodując przy tym konieczności strzyżenia.
Pastwiska oraz tereny gospodarcze – jakie wymagania trzeba spełnić?
Jak przy każdej hodowli niezbędne jest przygotowanie budynków oraz pastwisk. Owce to jedne ze zwierząt hodowlanych, które najlepiej czują się na naturalnej oraz otwartej przestrzeni. Bardzo istotne jest więc udostepnienie im pastwisk, z których będą mogły korzystać. Owce, aby miały zapewnioną odpowiednią ilość pożywienia, trzeba udostępnić konkretną ilość miejsca, na daną liczbę owiec.
Dodatkowo owce nie spędzają całej doby na przestrzeni otwartej, więc trzeba zadbać o budynki gospodarcze (owczarnie). Zapewnią one schronienie i ochronią je przed gorszymi warunkami atmosferycznymi. Podczas okresu jesienno – zimowego, powinny być one prawidłowo izolowane, aby owce mogły spędzić ten czas w ciepłych i suchych warunkach.
Jak zadbać o żywienie owiec?
Jak wszystko, jest to kolejny kluczowy element przy hodowli owiec. Klasyfikują się do grupy przeżuwaczy, więc ich dieta oprócz trawi ziół, składa się również z pasz objętościowych.
- pasze objętościowe – w okresie wiosenno – letnim, owce są w stanie zaspokoić się żywieniem na pastwisku. Jednak w okresie jesienno- zimowym, kiedy nie mają tej możliwości, dokarmiane są paszami oraz kiszonkami. Ten rodzaj pożywienia dostarczy im niezbędnych składników odżywczych.
- Inne pasze, zwane treściwymi, które składają się ze zbóż: owsa i jęczmienia oraz gotowych mieszanek paszowych.
- Woda, witaminy i minerały – Owce powinny mieć zapewniony stały dostęp do czystej i świeżej wody. Biorąc pod uwagę warunki atmosferyczne, szczególnie ważne jest to w okresie letnim, kiedy ich zapotrzebowanie podczas upałów jest wyższe. Dodatkowo w diecie owiec, powinna być stosowana odpowiednia suplementacja witamin i minerałów. Zastosowanie ich szczególnie ważne jest w przypadku owiec, gdzie gleba jest gorsza i brakuje w niej niektórych składników odżywczych. W diecie owiec jednymi z ważniejszych składników są: wapń, fosfor oraz sód, które mają prawidłowy wpływ na jakość mleka oraz rozwój owiec. Popularne są lizawki, które są udostępniane zwierzynie, w ten sposób mają ciągły dostęp do minerałów.
Czy owce często chorują? Z jakimi chorobami się borykają?
Aby uniknąć dużej skali zachorowań należy regularnie przeprowadzać badania profilaktyczne. Regularne monitorowanie stanu zdrowia stada pod kątem różnych chorób, pozwoli szybko zareagować. Należy oprócz tego obserwować zwierzęta, ponieważ ich zmiany w zachowaniu, pogorszenie apetytu, czy nawet zmiany koloru sierści mogą już zasygnalizować hodowcy o chorobach. Do najczęstszych chorób owiec zaliczamy:
- pasożyty – zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne, takie jak: kleszcze, wszy, tasiemce oraz nicienie. Regularne badania i odrobaczanie stada wpływa na uchronienie przed pogorszeniem stanu zdrowia;
- szelestnica (zgonel gazowa) – jedna z groźniejszych chorób z grupy bakteryjnych (doprowadzić może ona nawet do śmierci);
- bakterie i wirusy – tutaj możemy wskazać zapalenie wymienia (mastitis) oraz wirusową biegunkę.
Podsumowanie
Prowadzenie hodowli owiec ma wiele pozytywów: zarówno ekonomicznych, jak i ekologicznych. Dzięki ich hodowli pozyskujemy cenne produkty, takie jak: mleko, mięso, wełna oraz skór. Odpowiednie przygotowanie takiej hodowli wpływa na sukces.
